BA Kunstgeschiedenis Leerlijnen

5.1 Peer Review

 

Het schrijven van een paper of afstudeeronderzoek kan een eenzame bezigheid zijn. Soms kun je vastlopen en dan heb je feedback nodig op jouw werk. Ook als je niet vastloopt, kan feedback helpen om meer inzicht te krijgen. Feedback kan je vragen aan jouw afstudeerbegeleider maar ook aan medestudenten. De eerste vorm heet expert feedback, de tweede wordt peer review genoemd. Bij peer review geven studenten elkaar feedback op hun werk. Peer review kan met één andere student maar het kan ook met een groep studenten plaatsvinden.

 

​

Peer review in de wetenschappelijke praktijk

Peer review wordt ook wel collegiale toetsing genoemd. In de wetenschap is het geven en ontvangen van peer review gebruikelijk onderdeel van het werk. Onderzoeken worden zelden gepubliceerd zonder dat peer review heeft plaatsgevonden. Het wordt als wetenschapper van je verwacht dat je regelmatig onderzoeksvoorstellen, artikelen of boekmanuscripten van anderen van review voorziet.

 

​

Peer review in de studie

Het doel van peer review in het onderwijs is om het wederzijdse leerproces te versterken en om de in te leveren opdracht te verbeteren.

 

Er bestaan blinde en open peer reviews. Bij de eerste kennen auteur en feedback gever elkaar niet, bij de tweede is dat wel het geval en gaan zij de dialoog aan met als doel om te leren. Deze vorm gebruiken wij bij Kunstgeschiedenis.

 

​

Voordelen

Peer review heeft enkele belangrijke voordelen. De eerste is dat je als auteur extra feedback krijgt. Meerdere lezers zullen meer verbeteraspecten opmerken. Als je deze feedback verwerkt hebt en de gereviseerde versie hebt aangeboden aan de expert voor feedback, dan krijgt de expert een werkstuk van hoger niveau onder ogen en kan aan dat niveau weer nieuwe feedback toevoegen. Dit brengt jouw werkstuk op een hoger plan dan zonder peer review.

 

Een ander voordeel is dat studenten vaak goed kunnen inschatten met welke vragen hun medestudenten nog zitten. Zo blijven er minder vragen of problemen onbesproken. Peer review geeft je ook inzicht waar je staat ten opzichte van andere studenten. Je zult zien dat dit motiveert om jouw werk te verbeteren. Voorts is het geven van feedback ook leerzaam want het dwingt je tot nadenken waarom een tekst niet goed genoeg is en om dit scherp te formuleren. Feedback moet namelijk altijd concreet zijn. Je kunt de zo opgedane inzichten ook gebruiken voor jouw eigen werk.

 

Tot slot overwegen studenten de feedback van hun medestudenten vaak kritischer dan feedback van de expert. Dat is goed, want feedback is altijd subjectief. Je moet aangeven welke feedback je overneemt of niet en waarom. Hierdoor voelen jouw medestudenten zich verantwoordelijk voor het geven van kwalitatief goede feedback.

 

​

Het organiseren van peer review

Peer review moet goed worden georganiseerd. Van tevoren moeten afspraken zijn gemaakt over zowel het proces als de inhoud.

 

Bij het organiseren van het proces moet worden vastgesteld:

• wie wat doet

• wanneer het klaar moet zijn

• wanneer de peer review wordt besproken of aangeleverd

• waar de peer review plaatsvindt

• het aantal keer dat peer review plaatsvindt

 

Bij het organiseren van de inhoud gaat het om de toetsing aan de norm waaraan het werk moet voldoen. Het beoordelingsformulier kan hierbij als leidraad dienen.

• zo kan bijvoorbeeld bij de eerste ronde van de peer review het onderwerp, de doelstelling en/of de vraagstelling onderwerp van de feedback zijn. Op deze manier kan in stappen de aandacht op de juiste aspecten worden gericht

• er kan ook voor worden gekozen om in een ronde aandacht te schenken aan ‘higher order concerns’ als structuur, de onderzoeksvraag als rode draad door het onderzoek, voldoende afstemming op de doelgroep, zijn er voldoende voorbeelden en/of toelichting, et cetera

• de volgende ronde kan dan gaan over ‘lower order concerns’ als spelling, punctuatie, zinsbouw en woordkeuze (Zie Schrijftips)  

 

​

Aanpak

Een mogelijk stappenplan van peer review ronde is:

• deelnemers leveren hun werk (digitaal) in voor de afgesproken deadline

• werkstukken worden vervolgens gelezen door de peers en van schriftelijke feedback voorzien. Peers voegen hun opmerkingen toe in de tekst of door middel van een aparte tekst aan het eind van het werk. Zij leveren deze feedback voor de afgesproken deadline (digitaal) in. Wie geen feedback inlevert, krijgt ook geen feedback en wordt uitgesloten van de peer review

• deelnemers lezen de ontvangen feedback

• in een vooraf bepaalde bijeenkomst wordt de feedback besproken: het is belangrijk dat de gegeven feedback is begrepen en daarom kun je tijdens deze bijeenkomst vragen stellen. Je geeft vervolgens aan de feedback gevers beredeneerd aan waarom je welke feedback wel of niet overneemt. Bij deze bijeenkomst is de expert aanwezig

• deelnemers passen hun werk aan en leveren de nieuwe versie voor de deadline (digitaal) aan bij de expert. De peer review moet geheel zijn afgerond voordat de docent feedback geeft

• de expert geeft digitaal of in een bijeenkomst zijn of haar feedback

• deelnemers passen het werk opnieuw (al dan niet) aan.

Daarna kan een nieuwe ronde starten gericht op een ander inhoudelijk aspect of onderdeel van de beoordeling.

​

Peer review kan alleen maar succesvol zijn indien alle deelnemers actief meedoen en zij allen goede feedback kunnen geven en ontvangen. Daarom hieronder meer aandacht voor het geven en ontvangen van feedback.

 

 

5.2 Feedback geven en ontvangen

 

Het Johari-model

Hoe feedback hoort te werken, kan worden uitgelegd door middel van het Johari-venster. Dat is een communicatiemodel ontwikkeld door Joseph Luft en Harry Ingham in 1955. Het model heeft vier kwadranten.

 

Het Johari-venster:

​

​

​

​

 

 

​

 

 

 

 

​

 

​

​

​

​

​

 

 

​

​

​

​

​

​

• De open ruimte is aan de gever en de ontvanger van feedback bekend, hier kan over gecommuniceerd worden.

• De blinde vlek is wel bekend aan anderen, maar niet aan jezelf. Voorbeelden hiervan zijn wanneer iemand vaak een bepaald stopwoord gebruikt, een woord structureel verkeerd uitspreekt of een term verkeerd hanteert – allen zonder het zelf door te hebben.

• Het verborgen gebied houden mensen bewust verborgen voor anderen. Dit kan zijn wanneer je een inhoudelijke ontdekking nog even voor jezelf wilt houden, of wanneer persoonlijke aspecten meewegen die je niet wilt delen met anderen.

• Het onbekende gebied is zowel voor jezelf als anderen onbekend, en daarmee geen onderwerp van communicatie.

 

 

Doel

Bij het geven en ontvangen van feedback gaat het om het oplossen van een blinde vlek bij de ontvanger. Bij het schrijven van een verslag kan je bijvoorbeeld verkeerd refereren zonder dat zelf te zien. De feedback gever kan dat benoemen en de ontvanger kan dat vervolgens verbeteren. Het gedrag uit de blinde vlek wordt op die manier naar de open ruimte getrokken. Door een open communicatie tussen feedback gever en feedback ontvanger kunnen ook onderwerpen uit het verborgen gebied verschuiven naar de open ruimte. Dit zal alleen gebeuren als de ontvanger zich veilig voelt in de professionele relatie. Als je ergens onzeker over bent en dat liever niet laat blijken, kan dit door goede communicatie toch bespreekbaar worden. Het probleem is dan in de open ruimte terecht gekomen en kan middels feedback worden aangepakt.

 

 

Onderdelen

Feedback geven bestaat uit observeren, interpreteren en evalueren:

• observeren gebeurt als je iemands direct waarneembare gedrag tijdens een voordracht ziet en hoort of als je de inhoud tot je laat doordringen. Observeren gebeurt ook als je een tekst leest

• interpretaties zijn ideeën over wat het geobserveerde betekent

• bij evalueren geef je een waardeoordeel. Een interpretatie is dus niet hetzelfde als een evaluatie. Essentieel is om te beginnen met de observatie

 

Een voorbeeld van mondelinge feedback bij een presentatie is het gebruik van woorden als ‘misschien’, ‘ik veronderstel’, ‘ofzo’ (observatie); de spreker is onzeker (interpretatie); de inhoud blijft te vaag en laat te wensen over (evaluatie).

Schriftelijke feedback kan bijvoorbeeld zijn: de tekst bevat weinig koppelzinnen (observatie); dit komt ongestructureerd over (interpretatie); het lezen van de tekst kost te veel tijd en moeite (evaluatie).

 

 

Mondeling vs. schriftelijk

Feedback kan mondeling of schriftelijk worden gegeven. Ze hebben elk hun voor- en nadelen.

Mondelinge feedback volgt vaak direct op het gedrag dat je observeert. Het voordeel is dat gever en ontvanger precies weten wat er zojuist is gezegd of gebeurd. Ze kunnen meteen de dialoog aangaan. Nadeel is dat er niet even rustig over het geven en ontvangen van de feedback kan worden nagedacht. Daardoor kan de gegeven feedback bedreigend overkomen.

Voordeel van schriftelijke feedback is dat de gever meer tijd heeft om na te denken en nuanceringen kan aanbrengen. De ontvanger kan de feedback tot zich nemen wanneer dat hem of haar uitkomt. Nadelen zijn dat de ontvanger niet meteen om toelichting kan vragen en dat geschreven feedback harder kan overkomen dan bedoeld is.

 

 

Subjectief & selectief

Observaties, interpretaties en evaluaties zijn subjectief. Observaties, interpretaties en evaluaties moeten dus verwoord en ontvangen worden als zijnde subjectief:

• bij het geven van feedback spreek je daarom altijd in de ik-vorm

• bij het ontvangen van feedback moet je altijd kritisch zijn

• als je het niet eens bent met de observatie, interpretatie en/of evaluatie of als die niet duidelijk zijn, kun je vragen om uitleg en/of om een second opinion. Het is aan jou om de feedback al dan niet te accepteren en te verwerken

• bedenk wel dat feedback gever tijd heeft gegeven aan en moeite heeft gedaan voor de feedback. Bedank hem of haar dus altijd

 

Behalve subjectief is de observatie bij feedback ook altijd selectief. Niet iedereen merkt immers altijd hetzelfde op. Bij peer review met meerdere mensen is de verwachting dat er meer verbeterpunten naar voren zullen komen.

Meerdere peers kunnen dezelfde observatie doen, maar aan die observatie per persoon een andere interpretatie en evaluatie aan toekennen.

 

 

Tips voor de feedback gever

• feedback is altijd concreet. Dit betekent dat de feedback niet vaag of te algemeen is

• feedback gaat nooit over de persoon maar is gericht op de taak

• benoem observatie, interpretatie en evaluatie

• spreek in de ik-vorm

• stijl is beschrijvend

• geef feedback alleen op te veranderen aspecten, dus op aspecten waar de ontvanger iets mee kan

• link de feedback aan de beoordelingscriteria van de opdracht

• vraag de ontvanger of de feedback is begrepen

 

 

Tips voor de ontvanger van feedback

• geef aan of je op bepaalde punten graag feedback wilt ontvangen

• luister of lees actief

• wees kritisch

• vraag om uitleg

• bedenk dat de feedback gever je wil helpen

• bedank de feedback gever

 

 

Ethische aspecten bij feedback en peer review

Peer review werkt alleen als iedereen actief meewerkt. In ruil voor feedback van anderen geef je zelf feedback terug. Het geven van feedback brengt een mate van vertrouwelijkheid met zich mee. De ander geeft zich bloot en daarmee dien je respectvol om te gaan. Peer review en het geven van feedback kunnen daarom alleen succesvol zijn in een veilige omgeving tussen mensen die elkaar vertrouwen.

​

Het speekt voor zich dat je andermans ideeën niet zelf mag gebruiken. In dat geval is sprake van plagiaat. Uiteraard mag je wel leren van andermans fouten of aanpak, waarmee je jouw voordeel kunt doen ten behoeve van jouw eigen ideeën. Heb je vermoeden van plagiaat in het werk van degene die je feedback geeft? Leg dit dan voor aan de expert. Die zal naar bevind van zaken handelen.